بیوپسی برداشت بافت با داخل کردن یک سوزن ازراه پوست به منطقه غیر نرمال (غیر طبیعی) صورت می گیرد. می توان بیوپـسی ها را تحت هدایت تصویربرداری مانند: سونوگرافی، CT اسکن یا MRI به صورت ایمن انجام داد. استفاده از انواع روش های تصویربرداری برای تعیین دقیق مسیر عبور سوزن و یافتن بهترین محل برای گرفتن نمونه بافت می باشد.
بیوپسی چیست؟
برداشت بافت با داخل کردن یک سوزن ازراه پوست به منطقه غیر نرمال (غیر طبیعی) صورت می گیرد. می توان بیوپـسی ها را تحت هدایت تصویربرداری مانند: سونوگرافی، CT اسکن یا MRI به صورت ایمن انجام داد. استفاده از انواع روش های تصویربرداری برای تعیین دقیق مسیر عبور سوزن و یافتن بهترین محل برای گرفتن نمونه بافت می باشد.
بعضی از رایج ترین کاربردهای بیوپسی کدامند؟
از بیوپسی (نمونه برداری )معمولا برای تشخیص سرطان استفاده می شود، اما می توان از آن برای شناسائی سایر بیماری ها مانند: عفونت ها و اختلالات اترایمیون (خود ایمنی) نیز بهره برد. بیوپـسی ها در مناطق زیادی ازبدن به دلایل متعددی انجام می شوند.
از بیوپسی کبد برای تشخیص بیماری های کبدی مانند: هپاتیت، سیروز، عفونت ها و سرطان استفاده می شود، همچنین می توان از آن برای بررسی علائم رد پیوند در یک کبد پیوند شده استفاده نمود که یک اندیکاسیون (کاربرد) شایع آن در اطفال است. بیوپـسی های کبد معمولا با داخل کردن یک سوزن از راه پوست انجام می گیرد. روش های دیگر بیوپسی کبد شامل داخل کردن یک کاتتر (لوله پلاستیکی نازک) در ورید جوگولار (یکی از وریدهای بزرگ گردن) برای گرفتن نمونه بافتی یا جراحی می باشد.
چه مسائلی را لازم است قبلا با پزشک خود در میان بگذارید؟
- سابقه هر نوع آلرژي (حساسيت)، به ويژه نسبت به بيهوشي.
- سابقه هر نوع بيماري
- بارداري در زنان
- سابقه مصرف هر نوع دارو از جمله آسپرين، رقيق كننده هاي خون، مكمل هاي گياهي و …
- دوزانسولين مورد مصرف؛ تا در صورت نياز تعديل گردد.
چگونه باید آماده بیوپسی شوید؟
- بیوپسی معمولا به صورت سرپایی انجام می گیرد و به حداقل آمادگی نیاز دارد .
- به شما گفته می شود که کمتر از هفت ساعت قبل از بیوپـسی ناشتا بمانید، گرچه امکان دارد داروهای روتین (روزمره) را بامزمزه ی آب، میل نمایید.
- پزشک ممکن است توصیه کند که از مدت مشخصی قبل از بیوپـسی ، مصرف آسپرین یا رقیق کننده های خون را قطع کنید.
- امکان دارد از شما درخواست گردد که حین پروسیجر یک گان (لباس مخصوص اتاق عمل) به تن کنید.
- یک فامیل یا دوست شما را همراهی کند و بعد از انجام پروسیجر با ماشین به خانه برساند. آمادگی برای اطفال مشابه خواهد بود.
روش انجام بیوپسی
- بیوپسی و خدمات تحت هدایت تصویربرداری با حداقل میزان تهاجم مانند: بیوپسی های سوزنی، اغلب توسط یک رادیولوژیست متبحر ویژه، اینترونشنال رادیولوژیست انجام می گیرد.
- در بیوپسی سوزنی، یک نمونه از مایع یا بافت با سوزن برداشته می شود.
- بیوپسی های سوزنی اغلب تحت هدایت CT اسکن، فلوروسکوپی یا ام ار ای انجام میشود.
- حین پروسیجر که به کمک فلوروسکوپی، CT یا ام ارای انجام می شود، بیمار در موقعیت طاق باز دراز خواهد کشید. یک اسکن محدود شده CT یا ام ارای برای تایید مکان توده و ایمن ترین راه دسترس انجام می گیرد. سپس نقطه ورود روی پوست علامت گذاری می شود. پوست اطراف محل ضد عفونی می گردد و با یک دراپه (پارچه) استریل پوشانده می شود.
- پرستار یا تکنولوژیست، از دست یا بازوی بیمار، رگ خواهد گرفت تا داروی آرام بخش یا رخوت زا را در طول پروسیجر از IV line قابل تجویز باشد. ممکن است قبل از پروسیجر، به بیمار یک آرام بخش ملایم داده شود.
- بعضی بیوپسـی ها، مانند تیروئید، ممکن است بدون تجویز آرام بخش صورت گیرند.
- بیوپسی در اطفال مناسب تر است، تحت بیهوشی عمومی انجام گیرد تا حین پروسیجر آسوده بمانند؛ اما به همان روش بزرگسالان انجام می شود.
- با تزریق بی حس کننده موضعی، مسیر سوزن بی حس خواهد شد. یک شکاف خیلی کوچک در پوست محلی که سوزن بیوپسـی باید داخل شود، ایجاد می گردد. تحت هدایت تصویربرداری، پزشک، سوزن را از طریق پوست، داخل کرده و آن را تا محل ضایعه پیش می برد و نمونه هایی از بافت را برداشت می کتد. ممکن است به نمونه های متعددی برای آنالیز (بررسی) نیاز باشد. بعد از نمونه برداری سوزن برداشته می شود.
- بعد از تکمیل پروسیجر، از فشار برای پیشگیری از هر نوع خونریزی استفاده می شود و مدخل پوست با پانسمان پوشانده می شود. به بخیه نیازی نیست.
- بیمار ممکن است چند ساعت تحت نظربماند. تصاویر اشعه X یا سایر آزمون های تصویربرداری ممکن است برای کنترل عوارض، انجام گیرد. بسته به نوع بیوپسی، بیمار ممکن است بلافاصله بعد از پروسیجر، بتواند به خانه باز گردد.
- معمولا بانداژ یک روز بعد از پروسیجر برداشته شده و بیمار می تواند طبق معمول، حمام کند یا دوش بگیرد.
- بعد از پروسیجر، بیمار ظرف چند روز می تواند فعالیت های عادی خود را از سر بگیرد.
چه کسی نتایج را تفسیر می کند و بیمار چگونه آن را دریافت می کند؟
بعد از جمع آوری بافت برای آنالیز به یک آزمایشگاه ارسال می گردد. یک توسط پاتولوژیست (آسیب شناس) بافت بیوپسی را زیر میکروسکوپ بررسی می کند و ظرف چند روز، گزارش کاملی را برای پزشک بیمار ارسال می نماید.
ممکن است اینترونشنال رادیولوژیست، بعد از تکمیل پروسیجر یا درمان، یک ویزیت مجدد (فالوآپ) را جهت پیگیری توصیه کند که شامل چک آپ (معاینه عمومی) فیزیکی، اقدامات تصویربرداری و سایر تست های خونی یا آزمایشگاهی می باشد.
حین این ویزیت، بیمار می تواند هرگونه تغییرات یا عوارض جانبی بعد از پروسیجر یا درمان را با پزشک مطرح نماید.
مزایا بیوپسی
- بیوپسی سوزنی، روشی قابل اعتماد برای به دست آوردن نمونه های بافتی است که می تواند به تشخیص اینکه ضایعه ای، خوش خیم (غیرسرطانی) است یا بد خیم کمک کند.
- یک بیوپسی سوزنی کم تهاجم تر از بیوپسی های جراحی باز و بسته است که در هر دوی آنها برش بزرگتری در پوست ایجاد شده و از بیهوشی موضعی یا عمومی استفاده می شود.
- معمولا، پروسیجر دردناک نیست و نتایج به دقتی هستند که یک نمونه بافتی با جراحی برداشته شود.
- زمان ریکاوری (بهبود) کوتاه است و بیماران به زودی قادرند فعالیت های معمولی خود را از سر گیرند.
عوراض بیوپسی
- در هر پروسیجری که نفوذ از راه پوست صورت گیرد، ریسک (خطر) عفونت به همراه خواهد داشت. احتمال عفونتی که نیازمند درمان آنتی بیوتیکی باشد، کمتر از 1 در هر 1000 مورد به نظر می رسد.
- بعد از پروسیجر، محل بیوپسی ممکن است چند روز دردناک باشد. اگر درد شدید باشد،پزشک می تواند ضد درد تجویز نماید.
محدودیت های بیوپسی سوزنی:
- در بعضی موارد، میزان بافت استخراج شده از سوزن بیوپسی ممکن است کافی نباشد و بیوپسی اجبارا تکرار گردد.
- ندرتا بیوپسی های کم تهاجمی تر ممکن است قادر به کشف بعضی ضایعات نباشند یا نتوانند میزان گسترش بیماری را تعیین کنند. اگر پس از یک پروسیجر موفق به لحاظ تکنیکی، تشخیص همچنان، مبهم باقی بماند، معمولاً بیوپسی جراحی ضرورت پیدا میکند.
دکتر حسین قناعتی، متخصص رادیولوژی با سابقه طولانی در زمینه تصویربرداری پزشکی، یکی از پزشکان برجسته در این حوزه به شمار میآیند. ایشان با بهرهگیری از دانش و تجربهی گسترده خود، خدمات تشخیصی دقیقی را به بیماران ارائه میدهند. دکتر قناعتی علاوه بر فعالیت بالینی، به پژوهش و آموزش در زمینه رادیولوژی نیز مشغول هستند و مقالات و ترجمههای متعددی در این زمینه به چاپ رساندهاند.